Heal the World - Michael Jackson

Wormen

***********

Waarom ontwormen ?

Ontworming is een standaardbehandeling voor elk dier, jong of oud. Hoe slechter de hygiënische omstandigheden hoe meer wormsoorten er zullen te vinden bij de puppies. Dieren die vaak buiten vertoeven en af en toe wel eens 'iets' oppeuzelen dragen ook een groter risico.
Ook vlooien kunnen bepaalde wormen overdragen.

Een volwassen vloo kan lintwormeieren met zich meedragen

Kortom elk dier krijgt er vroeg of laat wel eens mee te maken, vooral in hun jeugdjaren.
De parasitaire wormen die we in ons land aantreffen zijn nauwelijks tot maar matig ziekteverwekkend tenzij bij massale besmettingen en bij jonge dieren.

Waarom dan wormen bestrijden:

 * Milde tot matige infestaties kunnen de oorzaak zijn van een vervelende diarree of wat plattere mest.

 * Hygiëne en volksgezondheid: ook kinderen kunnen besmet worden door bepaalde wormen die bij dieren voorkomen. In het ergste geval kan dit leiden tot het larva migrans syndroom waarbij wormlarven door het lichaam migreren - zoals ze dat bij hun natuurlijke gastheer ook doen - maar hun weg verliezen in deze vreemde omgeving en bvb. in de oogbol terecht komen met alle gevolgen van dien.

 * Wormen gaan verspilzuchtig om met hun voedsel dat bestaat uit bloed, weefsel of darminhoud van de gastheer. Hierdoor gaan groeiprestaties en algemene conditie achteruit. Bovendien wordt de weg vrijgemaakt voor eventuele andere boosaardige ziektekiemen.

 * Sommige wormen zijn ongelooflijk vervelend voor hun gastheer omwille van de jeuk.

 * De gevolgen voor heel jonge dieren kunnen zwaarder zijn.

Soorten wormen :

Het is onwaarschijnlijk hoeveel verschillende soorten van deze griezels de planeet bevolken. Hun levenscyclus kan bijzonder ingewikkeld en fascinerend zijn.

massa's lintwormen

Bij de voor ons belangrijke soorten gaat deze meestal van een ei dat al of niet opgenomen wordt door een tussengastheer waarin zich larven ontwikkelen die dan op hun beurt opgenomen worden door de eindgastheer waarin de volwassen wormen tot ontwikkeling komen. Deze produceren opnieuw eieren die met de stoelgang uitgescheiden worden.

Symptomen :

Een milde tot matige worminfestatie beperkt zich meestal tot één of meerdere van volgende klachten:

* diarree (soms met bloed)

* braken

* dik buikje, zg. 'wormbuikje', bij jonge dieren

* in de flanken bijten

* doffe vacht

* huiduitslag bij pups

* groeiachterstand, zwakte, vermagering

* met het achterste over de grond schuiven

* 'rijstkorrels' thv de anus

Wanneer diarree en braken lang aanhoudt bestaat er gevaar voor uitdroging en ondervoeding en mogelijk sterfte.

Behandeling :

Ontwormingsprodukten bestaan onder de vorm van pillen (Parazan, Drontal, Milbemax), pasta's (Dogminth) en zelfs druppeltjes (Stronghold) voor in de nek.

Ze worden over het algemeen goed verdragen en zijn veilig.
Niet alle produkten dekken het volledig spectrum, vooral lintwormen vereisen nogal eens een aangepaste behandeling.
Zo gaat Dogminth niet werkzaam zijn tegen lintwormen en gaat Parazan wel werken tegen zowel lintwormen als rondwormen.

Wanneer je moet ontwormen hangt af van een aantal factoren. Afhankelijk van het gebruikte produkt is het niet altijd nodig of nuttig om ze strikt op te volgen. Ook met het infectierisico moet rekening gehouden worden. Volg in elk geval steeds de specifieke aanwijzingen van de dierenarts.

* ontwormingskuur best starten vóór vaccinatie

* pups, op weken 2/4/6/8, daarna maandelijks tot 1jaar oud 

* volwassen dieren die binnen blijven, 2 maal per jaar

* volwassen dieren die vaak buiten komen, 4 keer per jaar

* altijd na een positief faecesonderzoek

* fokdieren 1x vlak vóór de paring  - 1 x 2w vóór de bevalling  - tijdens het zogen gelijktijdig met jongen

 

Wormen worden onderscheiden in 3 grote groepen :

1. Lintwormen (Cestoden),

De lintworm is iets dat we meer bij oudere honden vinden. Een lintworm gaat altijd gepaard met een vlooieninecftie

hebben een plat lichaam opgedeeld in stukjes. Deze stukjes zijn gevuld met eieren, kruipen uit eigen beweging uit de anus en zijn met het blote oog zichtbaar.

 

inwendige cyclus : In de darm ontpopt de wormcyste zich tot volwassen worm en hecht zich vast aan het darmslijmvlies. 3 weken later komen de eerste proglottiden te voorschijn. Deze proglottiden kunnen langs de anus naar buiten kruipen en zien we als "rijstkorreltjes" op het kussen van de hond liggen.
Een proglottide onder de microscoop   een volwassen lintworm

symptomen :  klinisch van geen belang maar de rijstkorrelgrote proglottiden kruipen uit eigen beweging uit de anus wat enorm jeukt waardoor het dier voortdurend op zijn achterste rijdt. Enkel bij massale besmetting (honderden) kan de gastheer te kort gedaan worden aan voedingsstoffen en vermageren.

* de wormen kunnen 20 tot 80 cm lang worden

* 1 vlo tot 60 wormcysten kan herbergen

Gevaar voor de mens : Vooral kleine kinderen (<5j) die alles nog in hun mond steken kunnen per abuis wel eens een vlo binnenspelen. Omdat de worm zich strikt beperkt tot de darm en geen reis door het lichaam maakt is er eigenlijk geen gevaar, maar niemand loopt graag met een beest in zijn buiik rond.
Opname van wormeitjes kan geen kwaad, ze overleven het maagzuur niet.

Behandeling :  Niet alle ontwormingsprodukten doden Dipylidium af. Wij gebruiken Parazan of Drontal Dog, twee dagen na elkaar. Bovendien kunnen door de korte inwendige cyclus van 3 weken de dieren zich makkelijk herbesmetten. Na een eerste ontworming is een tweede één maand later aan te raden.
Uiteraard is een gelijktijdige behandeling tegen vlooien noodzakelijk, evenals een grondige reininging van de rustplaatsen van de dieren

 

2. Rondwormen (Nematoden), 

de grootste en meest frequent aangetroffen groep, hebben een rond lichaam aan de uiteinden spits toelopend. Hiertoe behoren de spoelwormen, zweepwormen, en haakwormen.
 

Spoelwormen :

Er zijn twee soorten die frequent voorkomen bij honden. Toxocara Canis en Toxascaris Leonina

Toxocara Canis Dit is de meest voorkomende spoelworm. De cyclus is belangrijk om te begrijpen dat ontworming nodig is

inwendige cyclus : Larven uit oraal opgenomen eieren migreren vanuit de darm naar lever -> hart -> long -> luchtpijp, worden vervolgens opgehoest en ingeslikt om tenslotte volwassen te worden in de dunne darm en eitjes te produceren. Dit duurt ongeveer 1 maand. Een ander deel kapselt zich onderweg in en vormt een reserve van waaruit regelmatig larven vrijkomen om hun tocht naar de darm verder te zetten.

Toxocara canis-eitje  Spoelworm

Bij drachtige teven komen deze reservelarven massaal vrij en besmetten de pups vanaf de 42ste dag van de dracht reeds in de baarmoeder. De larven wachten in de lever van de foetus tot na de geboorte waarna ze hun reis via hart-long naar de darm aanvatten.

Pups worden ook nog eens de eerste 3 weken van de zoogperiode besmet via de moedermelk maar dit is van ondergeschikt belang in vergelijking tot de baarmoederlijke besmetting (5% vs. 95%).

Symptomen :

De klachten zijn afhankelijk van de leeftijd van het dier en de besmettingsgraad.

Pups
De letsels die de larven achterlaten op hun tocht kunnen vooral ernstig zijn voor pasgeboren pups. Zo is longontsteking tgv massale migratie de belangrijkste doodsoorzaak bij pups 2 - 3 dagen na de geboorte. Pups die de eerste faze van een zware besmetting overleven, sterven dikwijls toch nog t.g.v. maagdarmproblemen en de daarmee gepaard gaande vermagering en verzwakking.
Lichte tot matige besmetting bij pups leidt tot groeivertraging, een dik buikje, af en toe wat diarree, braken, soms koorts, bloedarmoede en zenuwstoornissen.
 

Oudere honden

Naast de migratieletsels in de verschillende inwendige organen, kan een zwaardere besmetting allergische processen in gang zetten vooral t.h.v. de darm. Lichte tot matige infecties zijn zelden een probleem, maar vormen wel een besmettingsbron voor anderen

 

* mannelijke wormen tot 9 cm worden, en vrouwelijke wel tot 17 cm

* een worm gemiddeld 4 maanden leeft; de vrouwtjes tot 200.000 eieren per dag produceren

* bij een zware besmetting (>200 wormen) dagelijks tot 15 miljoen eitjes uitgescheiden worden in de buitenwereld

* het in optimale omstandigheden (25-30°C, 95% vocht) slechts 9 - 15 dagen duurt eer de eitjes een larve bevatten, klaar voor infectie

* deze larven tot 3 jaar in de buitenwereld kunnen overleven en zeer weerstandig zijn aan het klimaat en aan klassieke ontsmettings- en reinigingsmiddelen

* de 'reservelarven' van teefjes afkomstig van één enkele besmetting tot 3 drachten kunnen besmetten.

 

Gevaar voor de mens : Indien per ongeluk wormeitjes in de darm van een mens verzeild geraken, zullen de larven die zich hieruit ontwikkelen proberen dezelfde reis als bij honden af te leggen. Dit zou nog niet zo erg, moest het gevaar niet bestaan dat ze hun weg kwijt geraken en op plaatsen in lichaam terechtkomen waar ze veel schade berokkenen, bvb. het oog. Dit fenomeen staat in de medische wereld bekend als het 'larva migrans syndroom'. Zandbakken waar ook veel honden komen (en ontlasten) vormen een concreet gevaar voor kinderen.

Behandeling :

Uit het bovenstaande kan je afleiden dat

* vroege en regelmatige ontworming van pups (week 2/4/6/8) noodzakelijk is;

* teven vlak vóór de dekking, 2 weken vóór de geboorte en na de geboorte samen met de pups behandeld moeten worden;

* honden die regelmatig buiten komen, ook regelmatig ontwormd moeten worden;

* in kennels een strikte hygiëne belangrijk is.

 

Zweepwormen :

Trichuris Vulpis is de zweepworm die voorkomt bij honden

inwendige cyclus : Opgelikte wormeitjes ontwikkelen in de dikdarm tot volwassen wormen in 2 tot 3 maanden tijd. Ze boren zich met het smalle deel in het darmslijmvlies waar ze zich voeden met bloed. De wormeieren worden uitgescheiden met de stoelgang.

Eitje van Trichuris Vulpis     Daarom noemen we dit zweepwormen

symptomen :  Vaak zijn er maar enkele wormen aanwezig wat goed verdragen wordt, met hoogstens wat weerkerende diarree.  Massale besmetting van honderden tot duizenden wormen veroorzaakt echter bloedarmoede, bloederige diarree en vermagering.  Voor jonge dieren kan dergelijke infectie fataal aflopen

behandeling :

Niet alle produkten zijn actief tegenover Trichuris. En diegene die dat wel zijn dikwijls pas na een behandeling van meerdere dagen. Wij gebruiken Parazan 5 dagen na elkaar. 

In kennels kan de infectie zeer hardnekkig zijn. Vooral een goede hygiëne is van belang.
Eens de eieren een eerste ontwikkeling voltooid hebben kunnen ze jaren in de buitenwereld overleven, slechts weinig ontsmettingsmiddelen zijn aktief tegenover deze eieren. Hiertoe hebben ze echter warmte en vocht nodig, een hondendrol is m.a.w. ideaal. Dit kan men verhinderen door

 * de uitwerpselen dagelijks uit de hokken te verwijderen

 * gave, makkelijk te reinigen vloeren te voorzien

 * te reinigen met stoom onder hoge-druk

 * om de 2 - 3 maanden alle honden (geen immuniteitsopbouw) routinematig te ontwormen

 

Haakwormen :

Haakwormen danken hun naam aan het terugplooien van het kopuiteinde waardoor ze het uitzicht van een haak hebben. Ze zijn eerder klein en hebben snijdende monddelen of tanden waarmee ze zich vasthaken aan de darmwand. 

De eitjes ontwikkelen in de buitenwereld tot larven die oraal opgenomen worden of door de huid van hun gastheer dringen (percutane besmetting) en pas na een reis door het lichaam in de darm belanden.

Een echte griezel, die bijt zich vast in de darm  eitje van de haakworm

volwassen haakwormen

inwendige cyclus :

Dit is één van de meest schadelijke wormsoorten bij de hond. De larven dringen via de huid binnen (vooral langs de onderkant van de poten) en vinden hun weg via hart -> long -> luchtpijp -> slokdarm naar de dunne darm waar ze zich met bloed en darmweefsel voeden. Op hun reis kapselen sommige larven zich onderweg en geven bij drachtige teefjes aanleiding tot besmetting van de pups.

symptomen :

Larven en wormen beschadigen huid, darm en longen. Vanaf een bepaalde leeftijd bouwen honden een zekere immuniteit op maar een infectie bij pups en jonge hondjes eindigt niet zelden fataal.

 * Huid: penetrerende larven veroorzaken vooral t.h.v. de voetzolen jeuk en roodheid, bacteriële complicatie kan het probleem vergeren met aantasting van de gehele voet.

 * Long: het binnendringen van de long gaat gepaard met eerder milde letsels, zelfs bij zware infecties.

 * Darm: hier zijn de letsels diep en bloederig. Zware of chronische infecties gepaard gaan met bloedarmoede, vermageren en verlies van eetlust. Bij pups is een slijmerige donkere diarree samen met bloedarmoede zeer verdacht voor Ancylostoma-infectie.

Gevaar voor de mens : Percutane infectie met Europese haakwormen bij de mens is zeer zeldaam. (sub)tropische soorten zoals Ancylostoma brasiliense zijn hiertoe wel in staat.

 * iedere worm dagelijks tot 6 darmletsels veroorzaakt;

 * dit gepaard gaat met een bloedverlies van 0.25 ml;

 * de wormen zo verspilzuchtig zijn dat ze 90% van het opgezogen bloed niet verteren;

 * vrouwelijke wormen tot meer dan 25.000 eitjes per dag produceren.

behandeling :  De meeste wormafdrijvende geneesmiddelen zijn effectief.

 * Pups met risico op besmetting behandelen op week 2/4/6/8/10/12.

 * Preventieve behandeling is aan te raden na of tijdens een reis met de hond in warme streken of na import van een pup of volwassen honden. Ernstige infecties behoeven professionele verzorging.

 * In kennels reduceren hokken met een betonnen vloer het risico aanzienlijk. Larven overleven de meeste ontsmettingsmiddelen (javel, Dettol®, zout,...) niet.

 

3. Platwormen (Plathelminthen), 

in onze streken bij huisdieren geen belangrijke vertegenwoordigers, wel bij herkauwers.

 

 

heupdisplasie      ectropion/entropion/prolaps         lupus          hotspot 

panosteitis      lijst gevaarlijke stoffen     blaasgruis      cushing     wormen

 

---------------------------------------------------------TEEFJES :-------------------------------------------------------------------------------

---------------------------------------------------------REUTJES : -------------------------------------------------------------------------------

 

 ------------------------------------------------------OVERLEDEN :-----------------------------------------------------------------------------

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

  

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------